источники

Беовульф. — В кн.: Б-ка всем. л-ры. Т. 9. М., 1975. (Пер. с англ.). С. 27–180.

Виллардуэн Ж. де. Завоевание Константинополя. М., 1993. 290 с.

Гельмольд, Славянская хроника. М., 1963. 299 с. (пер. с лат.).

Генрих Латвийский. Хроника Ливонии. М. — Л., 1938. 608 с. (пер. с лат.).

Житие св. Константина и житие св. Мефодия. М., 1978.

Песнь о моем Сиде. М., 1975. С. 121–151. (пер. с исп.).

Песнь о Роланде. М., 1958. 218 с. (пер. со старофр.).

Комнина Анна. Сокращенное сказание о делах царя Алексея Комнина, 1081–1118. Ч. I. СПб, 1859.

Acta capitulomm generalium ordinis praedicatorum 1 (1220–1303) / Ed. Benedictus Maria Reichert (Monumenta ordinis fratrum praedicatorum historien 3, Rome and Stuttgart, 1898).

Acts of Malcolm IV, King of Scots, 1153–65 / Ed. Geoffrey Barrow (Regesta Regum Scottomm 1, Edinburgh, 1960).

Acts of William I, King of Scots, 1165–1214 / Ed. Geoffrey Barrow (Regesta Regum Scottorum 2, Edinburgh, 1971).

Adam of Bremen, Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum / Ed. Werner Trillmich in Ouellen des 9. und 11. Jahrhunderts zur Geschichte der Hamburgischen Kirche und des Reiches (AQ 11, Darmstadt, 1961), pp. 135–503.

Aelred of Rievaulx, Relatio de Standardo / Ed. Richard Howlett in Chronicles of the Reigns of Stephen, Henry II and Richard I (4 vols., RS, 1884–9) 3, pp. 179–99.

idem. De Sanctis ecclesiae Haugustaldensis / Ed. James Raine in The Priory of Hexham (2 vols., Surtees Society 44, 46, 1864–5) 1, pp. 172–203.

Albert of Aachen, Historia Hierosolymitana, RHC, Oca 4, pp. 265–713.

Alexander II, Epistolae et decreta, PL 146, cols. 1279–1430.

Alexander III, Epistolae et privilegia, PL 200. Alexander of Bremen (Alexander Minorita), Expositio in Apocalipsim / Ed. Alois Wachtel (MGH, Ouellen zur Geistesgeschichte des Mittelalters 1, Weimar, 1955).

Alpert of Metz, De diversitate temporum / Ed. Hans van Rij and Anna Sapir Abulafia (Amsterdam, 1980).

Das alte Kulmische Recht / Ed. C.K. Leman (Berlin, 1838).

Das alte Liibische Recht / Ed. Johann Friedrich Hach (Lubeck, 1839).

Amari, Michele (ed.), Bibliotheca arabo-sicula (Italian version, 2 vols., Turin and Rome, 1880–81).

Amarus of Montecassino, Storia de' Normanni / Ed. Vincenzo de Bartholomaeis (Fonti per la storia d'Italia 76, Rome, 1935).

Ambroise, L'estoire de la guerre sainte / Ed. Gaston Paris (Paris, 1897).

Anglo-Saxon Chronicle / Ed. С. Plummer and J. Earle, Two of the Saxon Chronicles Parallel (2 vols., Oxford, 1892–9).

Annales capituli Cracoviensis (Rocznik Kapitulny Krakowski) / Ed. August Bielowski, MPH 2 (Lwow, 1872, repr. Warsaw, 1961), pp. 779–816.

Annales capituli Posnaniensis / Ed. Brygida Kürbis, MPH, n.s., 6 (Warsaw, 1962), pp. 21–78.

Annales Erphesfurdenses Lothariani / Ed. Oswald Holder-Egger, Monumenta Erphesfurtensia (SRG, Hanover and Leipzig, 1899), pp. 34–44.

Annales Krasinsciani (Rocznik Krasińskich) / Ed. August Bielowski, MPH 3 (Lwow, 1878, repr. Warsaw, 1961), pp. 127–33.

Annales Pegavienses / Ed. Georg Heinrich Pertz, MGH, SS 16 (Hanover, 1859), pp. 232–70.

Annales Wratislavienses antiqui and Annales magistratus Wratislaviesis / Ed. Wilhelm Amdt, MGH, SS 19 (Hanover, 1866), pp. 526–31.

Annals of Connacht (Anndla Connacht) / Ed. A Martin Freeman (Dublin, 1944).

Annals of Furness, ed. Richard Howlett in Chronicies of the Reigns of Stephen, Henry II and Richard I (4 vols., RS, 1884–9) 2, pp. 503–83.

Annals of Loch Cé / Ed. and tr. William M. Hennessy (2 vols., RS, 1871).

Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters / Ed. and tr. John O'Donovan (7 vols., Dublin, 1848–51).

Annals of Ulster (Annala Uladh) / Ed. and tr. William M. Hennessy and Bartholomew MacCarthy (4 vols., Dublin, 1887–1901).

Anonymi descriptio Europae orientalis / Ed. Olgierd Gorka (Cracow, 1916).

Arnold of Lübeck, Chronica Slavorum / Ed. Johann Martin Lappenberg (SRG, Hanover, 1868).

Assise au comte Geffroy / Ed. Marcel Planiol, La tres ancienne coutume de Bretagne (Rennes, 1896, repr. Paris and Geneva, 1984), pp. 319–25.

Les assises de Romanie / Ed. Georges Recoura (Paris, 1930).

Attaleiates, Mchael, Historia / Ed. Immanuel Bekker (Corpus scriptorum historiae Byzantinae 50, Bonn, 1853).

Aureum opus regalium privilegiorum civitatis et regni Valentie (Valencia, 1515, facsimile ed., Textos medievales 33, 1972).

Balard, Michel (ed.), Genes et l'Outre-mer 1: Les actes de Caffa du notaire Lamberto di Sambuceto 1289–90 (Paris, 1973).

Baudri de Bourgueil, Historia Jerosolimitana, RHC, Occ. 4, pp. 1–111.

Bede, Epistola ad Ecgbertum episcopum, in Charles Plummer (ed.), Opera historica (2 vols., Oxford, 1896) 1, pp. 405–23.

Beowulf/ Ed. F. Klaeber (3rd ed., Boston, 1950).

Bernard of Clairvaux, Vita sancti Malachiae, in J. Leclerq and H.M. Rochais (eds.), Opera 3 (Rome, 1963), pp. 295–378.

idem. De laude novae militiae, ibid., pp. 205–39. Bernardo Maragone, Annales Pisani / Ed. Mchele Lupo Gentile (Rerum italicarum scriptores, n.s., 6/2, Bologna, 1930), pp. 1–74.

Sancti Bonifatii et Lulli epistolae / Ed. Mchael Tangl (MGH, Epistolae selectae 1, Berlin, 1916).

Book of Fees (2 vols, in 3, London, 1920–31).

Bower, Walter, Scotichronicon / Ed. D.E.R. Watt, 6 (Aberdeen, 1991).

Breslauer UB 1 / Ed. G. Kom (Breslau, 1870).

Brooks, Eric St J., 'A Charter of John de Courcy to the Abbey of Navan', Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland 63 (1933), pp. 38–45.

Bruno, De belle Saxonico liber / Ed. H.E. Lohmann (MGH, Deutsches Mittelalter 2, Leipzig, 1937).

Brut у Tywysogyon or The Chronicle of the Princes: Peniarth MS. 20 Version / Tr. Thomas Jones (Cardiff, 1952).

Brut у Tywysogyon or The Chronicle of the Princes: Red Book of Hergest Version / Ed. and tr. Thomas Jones (Cardiff, 1955).

Calendar of Ancient Petitions relating to Wales / Ed. William Rees (Cardiff, 1975).

Calendar of Ancient Records of Dublin 1 / Ed. John T. Gilbert (Dublin, 1889).

Calendar of Archbishop Alen's Register / Ed. Charles McNeill (Dublin, 1950).

Calendar of Documents relating to Ireland (1171–1307) / Ed. H.S. Sweetman (5 vols., London, 1875–86).

Calendar of the Charter Rolls, 1226–1516 (6 vols., London, 1903–27).

Calendar of the Gormanston Register / Ed. James Mills and M.J. McEnery (Dublin, 1916).

Calendar of the Justiciary Rolls… of Ireland (1295–1303) / Ed. James Mills (Dublin, 1905).

Calendar of the Patent Rolls (1232–47), (1258–66), (1358–61) (London, 1906, 1910, 1911).

Callimachus (Filippo Buonaccorsi), Vita et mores Gregorii Sanocei / Ed. Ludwik Finkel, MPH 6 (Cracow, 1893, repr. Warsaw, 1961), pp. 163–216.

Canonici Wissegradensis continuatio (to Cosmas of Prague) / Ed. Rudolf Корке, MGH, SS 9 (Hanover, 1851), pp. 132–48.

Cantor de Mio Cid / Ed. Ramon Menendez Pidal (rev. ed., 3 vols., Madrid, 1944–6).

Carmen in victoriam Pisanorum / Ed. H.E.J. Cowdrey, “The Mahdia Campaign of 1087”, English Historical Review 92 (1977), pp. 1–29, pp. 23–9.

Cartae et alia munimenta… de Glamorgan / Ed. George T. Clark (6 vols., Cardiff, 1910).

Cartulaire general de l'ordre des Hospitaliers de St-Jean de Jerusalem / Ed. J. Delaville Le Roulx (4 vols., Paris, 1894–1906).

Cartulaire general de l'ordre du Temple / Ed. Marquis d'Albon (Paris, 1913).

Cartulario de Sant Cugat del Voiles / Ed. Jose Rius Serra (3 vols., Barcelona, 1945–7).

Cartularios de Santo Domingo de la Calzada / Ed. Agustin Ubieto Arteta (Saragossa, 1978).

Cartulary of Worcester Cathedral Priory / Ed. RR Darlington (Pipe Roll Society, n.s., 37, 1968 for 1962–3).

Catalogus baronum / Ed. Evelyn Jamison (Fonti per la storia d'Italia 101, Rome, 1972).

Chanson d'Antioche / Ed. Suzanne Duparc-Quioc (Paris, 1976).

Chaplais, Pierre (ed.). Diplomatic Documents Preserved in the Public Record Office 1: 1101–1272 (Oxford, 1964).

Chartularies of St Mary's Abbey Dublin / Ed. John T. Gilbert (2 vols., RS, 1884).

Chronica Poloniae Maioris / Ed. Brygida Kurbis, MPH, n.s., 8 (Warsaw, 1970).

Chronicle of Morea, tr. Harold E. Lurier, Crusaders as Conquerors (New York, 1964).

Chronicon Aulae Regiae, Peter of Zittau.

Chronicon Burgense / Ed. Enrique Florez, Espana sagrada 23 (Madrid, 1767), pp. 305–10.

Chronicon principum Polonie / Ed. Zygmunt Wijclewski, MPH 3 (Lwow, 1878, repr. Warsaw, 1961), pp. 421–578.

Chronique de Мorée / Ed. Jean Longnon (Paris, 1911).

Close Roll 16 John (Pipe Roll Society, n.s., 31, 1955).

Close Rolls of the Reign of Henry III (1237–42), (1247–51), (1254–56) (London, 1911, 1922, 1931).

Codex diplomaticus Brandenburgensis / Ed. Adolph Friedrich Riedel (41 vols., Berlin, 1838–69).

Codex diplomaticus et epistolaris regni Bohemiae / Ed. Gustavus Friedrich et al. (5 vols, to date, Prague, 1904-).

Codex diplomaticus Lusatiae superioris 1 / Ed. Gustav Kohler (2nd ed., Gorlitz, 1856).

Codex diplomaticus Maioris Poloniae / Ed. Ignacy Zakrzewski and Franciszek Piekosinski (5 vols., Poznan, 1877–1908).

Codex diplomaticus Warmiensis 1 / Ed. Carl Peter Woelky and Johann Martin Saage (Mainz, 1860).

Codex iuris Bohemici / Ed. Hermenegild Jiricek (5 vols, in 12, Prague, 1867–98).

Codex iuris municipalis regni Bohemiae 2 / Ed. Jaromir Celakovsky (Prague, 1895).

Codex Iustinianus / Ed. Paul Krueger (Corpus iuris civilis 2, Berlin, 1895).

Coleccion de documentos ineditos del archivo general de la Corona de Aragon 4 / Ed. Prospero de Bofarull у Mascara (Barcelona, 1849).

Coleccidn de fueros municipales у cartas pueblos de los reinos de Castilla, Leon, Corona de Aragon у Navarra / Ed. Tomas Mufloz у Romero (Madrid, 1847).

Comnena, Anna, Alexiad / Ed. B. Leib (3 vols., Paris, 1937–45).

Conciliorum oecumenicorum decreta / Ed. J. Alberigo et al. (3rd ed., Bologna, 1973).

Constitutiones et acta publico imperatorum et regum 1–2 / Ed. Ludwig Weiland (MGH, Hanover, 1893–6).

Continuatio Aquicinctina of Sigebert of Gembloux / Ed. Ludwig Bethmann, MGH, SS 6 (Hanover, 1844), pp. 268–474.

Cosmas of Prague, Chronica Boemorum / Ed. Berthold Bretholz (SRG, n.s., Berlin, 1923).

Coussemaker, Edmond de (ed.). Documents relatifs a la Flandre maritime (Lille, 1860).

Crede mihi / Ed. John T. Gilbert (Dublin, 1897).

Cronica del rey don Alfonso X, in Cronicas de los reyes de Castilla 1 (Biblioteca de autores espanoles 66, Madrid, 1875), pp. 1–66.

Cionica principum Saxonie / Ed. Oswald Holder-Egger, MGH, SS 25 (Hanover, 1880), pp. 472–80.

Cronica Reinhardsbrunnensis / Ed. Oswald Holder-Egger, MGH, SS 30/1 (Hanover, 1896), pp. 490–656.

Cronicas anonimas de Sahagun / Ed. Antonio Ubieto Arteta (Textes medievales 75, Saragossa, 1987).

Curtis, Edmund, 'Rental of the Manor of Lisronagh, 1333, and Notes on “Betagh” Tenure in Medieval Ireland', Proceedings of the Royal Irish Academy 43 (1935–7) C, pp. 41–76.

Dalimil Chronicle (Middle German versions) / Ed. J. Jiriček, Fontes rerum Boliemicamm 3 (Prague, 1882), pp. 5–224, Di tutsch kronik von Behem lant (verse), and pp. 257–97, Die pehemische Cronica dewcz (prose).

De expugnatione Lyxbonensi: The Conquest of Lisbon / Ed. and tr. Charles W. David (New York, 1936).

De Ordine Praedicatomm de Tolosa in Dada / Ed. M.C. Gertz, Scriptores minores historiae Danicae (2 vols., Copenhagen, 1917–22) 2/1, pp. 369–74.

De Theutonicis bonum dictamen / Ed. Wilhelm Wostry, 'Ein deutschfeindliches Pamphlet aus Bohmen aus dem 14. Jahrhundert', Mitteilungen des Vereins für Geschichte der Deutschen in Bohmen 53 (1914–15), pp. 193–238.

Desimoni, Cornelio (ed.), 'I conti dell'ambasciata al chan di Persia nel 1292', Atti della Societu ligure di storia patria 13/3 (1879), pp. 537–698.

Deusdedit, Collectio canonum / Ed. Victor Wolf von Glanvell, Die Kanonessammlung des Kardinals Deusdedit (Paderbom, 1905).

Dignitas decani / Ed. Newport B. White (Dublin, 1957).

Diplomata Conradi I, Heinrici I et Ottonis I / Ed. Theodor Sickel (MGH, Diplomata regum et imperatorum Germaniae I, Hanover, 1879–84).

La documentation pontificia hasta Innocencio III / Ed. Demetrio Mansilla (Rome, 1955).

Documentas de Don Sancho I (1174–1211) 1 / Ed. Rui de Azevado et al. (Coimbra,1979).

Domesday Book / Ed. Abraham Farley (2 vols., London, 1783).

The Dublin Guild Merchant Roll с 1190–1265 / Ed. Philomena Connolly and Geoffrey Martin (Dublin, 1992).

Dudo of Saint-Quentin, De moribus et actis primorum Normanniae ducum / Ed. Jules Lair, Memoires de la Societe des Antiquaires de Norman-die, 3rd ser., 3 (Caen, 1858–65).

Dugdale, William, Monasticon Anglicanum / Ed. John Caley et al. (6 vols.” in 8, London, 1846).

Eadmer, Life of St Anselm / Ed. and tr. R. W Southern (London, etc., 1962).

Early Scottish Charters prior to 1153 / Ed. Archibald С Lawrie (Glasgow, 1905).

Ebel, Wilhelm (ed.), Lubecker Ratsurteile (4 vols.. Gottingen, 1955–67).

Ebo, Vita sancti Ottonis episcopi Babenbergensis / Ed. Jan Wikarjak and Kazimierz Liman, MPH, n.s., 7/2 (Warsaw, 1969).

Einhard, Vita Karoli Magni / Ed. Reinhold Rau, Quellen zur karolingischen Reichsgeschichte 1 (AQ5, Darmstadt, 1955), pp. 163–211.

Ekkehard of Aura, Hierosolymita, RHC, Occ. 5, pp. 1–40.

Elenchus fontium historiae urbanae 2/2 / Ed. Susan Reynolds et al. (Leiden, etc., 1988).

L'estoire d'Eracles empereur et la conqueste de la terre d'Outremer, RHC, Oca 2, pp. 1–481; La continuation de Guillaume de Тут (1184–1197) / Ed. Margaret R. Morgan [Documents relatifs a l'histoire des croisades 14, Paris, 1982).

Eugenius III, Epistolae et privilegia, PL 180, cols. 1013–1606.

Facsimiles of National Manuscripts of Ireland / Ed. John T. Gilbert (4 parts in 5 vols., Dublin, 1874–84).

Fantosme, Jordan, Chronicle / Ed. and tr. R.C. Johnston (Oxford, 1981). Finke, Heinrich (ed.), Ungednickte Dominikanerbriefe des 13. Jahrhunderts (Paderbom, 1891).

Foedera, conventiones, litterae et … acta publico … / Ed. Thomas Rymer (new ed., 4 vols, in 7 parts, Record Commission, 1816–69).

Font Rius, Jose Maria (ed.), Cartas de poblacion у franquicia de Cataluna (2 vols., Madrid and Barcelona, 1969).

Francis of Prague, Cronicae Pragensis libri III / Ed. J. Emler, Fontes rerum Bohemicarum 4 (Prague, 1884), pp. 347–456.

Frutolfi et Ekkehardi Chronica necnon Anonymi Chronica imperatorum / Ed. Franz-Josef Schmale and Irene Schmale-Ott (АО 15, Darmstadt, 1972).

Fuero de Jaca / Ed. Mauricio Molho (Saragossa, 1964).

Fuero de Logrono / Ed. T. Moreno Garbaya, Apuntes historicos de Logrono (Logrofto, 1943), pp. 42–9.

Fueros de Sepulveda / Ed. Emilio Suez (Segovia, 1953).

Fulcher of Chartres, Historia Hierosolymitana / Ed. Heinrich Hagenmeyer (Heidelberg, 1913).

El's Furs de Valencia / Ed. Rafael Gayano-Lluch (Valencia, 1930).

Gabrieli, Francesco (ed.), Arab Historians of the Crusades (Eng. tr., Berkeley and London, 1969).

Gallus Anonymus, Chronicon / Ed. K. Maleczynski, MPH, n.s., 2 (Cracow, 1952).

Gearoid Iarla (i.e. Gerald fitz Maurice fitzGerald, earl of Desmond), 'Duanaire Ghearoid Iarla' / Ed. Gearoid MacNiocaill, Studia Hibernica 3 (1963), pp. 7–59.

Geoffrey of Durham, Vita Bartholomaei Famensis, in Symeonis monachi opera omnia / Ed. Thomas Arnold (2 vols., RS, 1882–5), 1, pp. 295–325.

George Cedrenus, Historiarum compendium / Ed. Immanuel Bekker (2 vols., Corpus scriptorum historiae Byzantinae 34–5, Bonn, 1838–9).

George Pachymeres, De Michaele et Andronico Palaeologis / Ed. Immanuel Bekker (2 vols., Corpus scriptorum historiae Byzantinae 24–5, Bonn, 1835).

Gerald of Wales (Giraldus Cambrensis), Symbolum Electorum, in J.S. Brewer, J.F. Dimock and G.F. Warner (eds.), Opera (8 vols., RS, 1861–91) 1, pp. 197–395.

idem, Topographia Hibernica, ibid. 5, pp. 1–204.

idem, Itinerarium Kambriae, ibid. 6, pp. 1–152.

idem, Descriptio Kambriae, ibid. 6, pp. 153–227.

idem. De principis instructione, ibid. 8.

idem, Expugnatio Hibemica / Ed. A.B. Scott and F.X. Martin (Dublin, 1978).

idem, Speculum Duorum / Ed. Yves Lefevre and R.B.C. Huygens, general ed. Michael Richter (Cardiff, 1974).

idem, Vita Ethelberti / Ed. Montague R. James, 'Two Lives of St Ethelbert, King and Martyr', English Historical Review 32 (1917), pp. 222–36.

Gerlach of Muhlhausen, Chronicon / Ed. Wilhelm Wattenbach, MGH, SS 17 (Hanover, 1861), pp. 683–710.

Gervase of Rheims, Epistola de vita sancti Donatiani / Ed Oswald Holder-Egger, MGH, SS 15/2 (Hanover, 1888), pp. 854–6.

Gervase of Tilbury, Otia impeiialia / Ed. G.W. Leibnitz, Scriptores rerum brunsvicensium illustrationi inservientes (3 vols., Hanover, 1707–11) 1, pp. 881–1004; 2, pp. 751–84.

Gesta abbatum monasterii sancti Albani / Ed. Henry T. Riley (3 vols., RS, 1867–9).

Gesta archiepiscoporum Magdeburgensium / Ed. Wilhelm Schum, MGH, SS 14 (Hanover, 1883), pp. 361–486.

Gesta Francorum / Ed. and tr. Rosalind Hill (London, 1962).

Gesta regis Henrici secundi Benedicti abbatis / Ed. William Stubbs (2 vols., RS, 1867).

Gesta Stephani / Ed. K.R. Potter and R.H.C. Davis (Oxford, 1976).

Les gestes des Chiprois / Ed. Gaston Raynaud (Publications de la Societi de l'Orient latin, Serie historique 5, Geneva, 1887).

Glanvill, The Treatise on the Laws and Customs of England commonly called Glanvill / Ed. and tr. G.D.H. Hall (London, 1965).

Gregory VII, Registrum / Ed. Erich Caspar (MGH, Epistolae selectae, 2, Berlin, 1920–23).

idem, The Epistolae Vagantes of Pope Gregory VII / Ed. and tr. H.E.J. Cowdrey (Oxford, 1972).

Gregory IX, Decretals / Ed. Emil Friedberg (Corpus iuris canonici 2, Leipzig, 1881).

Guibert de Nogent, Historia quae dicitur Gesta Dei per Francos, RHC, Occ. 4, pp. 113–263.

Hagenmeyer, Heinrich (ed.), Epistulae et chartae ad historiam primi belli sacri spectantes (Innsbruck, 1901).

Hamburgisches UB (4 vols, in 7, Hamburg, 1907–67).

Hansisches UB 1 / Ed. Konstantin Hohlbaum (Halle, 1876).

Hariulf, Gesta ecclesiae Centulensis / Ed. F. Lot, Chronique de l'abbaye de Saint-Riquier (Paris, 1894).

Helbig, Herbert, and Lorenz Weinrich (eds.), Urkunden und erzahlende Quellen zur deutschen Ostsiedlung im Mittetalter (АО 26, 2 vols., Darmstadt, 1968–70).

Helmold of Bosau, Chronica Slavorum / Ed. Heinz Stoob (AQ 19, Darmstadt, rev. ed., 1973).

Henry of Antwerp, Tractatus de captione urbis Brandenburg / Ed. Oswald Holder-Egger, MGH, SS 25 (Hanover, 1880), pp. 482–4.

Henry of Huntingdon, Historia Anglorum / Ed. Thomas Arnold (RS, 1879).

Henry of Livonia, Chronicon Livoniae / Ed. Leonid Arbusow and Albert Bauer (АО 24, Darmstadt, 1959).

Herbord, Dialogus de vita sancti Ottonis episcopi Babenbergensis / Ed. Jan Wikarjak and Kazimierz Liman, MPH, n.s. 7/3 (Warsaw, 1974).

Historia de translatione sanctorum Nicolai, etc., RHC, Occ. 5, pp. 253–92.

Historia monasterii Rastedensis / Ed. Georg Waitz, MGH, SS 25 (Hanover, 1880), pp. 495–511.

Historical Manuscripts Commission, 10th Report, appendix 5 (London, 1885).

History of Gruffydd ap Cynan / Ed. and tr. Arthur Jones (Manchester, 1910).

Honorius III, Opera omnia / Ed. Cesar Auguste Horoy (5 vols., Paris, 1879–82).

Humbert of Silva Candida, Adversus Graecomm calumnias, PL 143, cols. 929–74.

If a Jeddih, Suma de los principales mandamientos у devedamientos de la ley у cunna, Memorial historico espanol 5 (Real Academia de la Historia, Madrid, 1853), pp. 247–421.

Innocent II, Epistolae et privilegia, PL 179, cols. 53–658.

Innocent III, Registrum sive epistolae, PL 214–16.

idem. Die Register Innocenz' III 2 / Ed. Othmar Hageneder et al. (Rome and Vienna, 1979).

idem, Regestum Innocentii I1II papae super negotio Romani imperii / Ed. Friedrich Kempf (Rome, 1947).

Inquisitio Eliensis / Ed. N.E.S.A Hamilton, Inquisitio comitatus Cantabrigiensis, subjicitur Inquisitio Eliensis (London, 1876), pp. 97–183.

Irish Cartularies of Lianthony Prima and Secundo / Ed. Eric St John Brooks (Irish Manuscripts Commission, Dublin, 1953).

Isidore of Seville, Etymologies / Ed. W.M. Lindsay (2 vols, Oxford, 1911, unpaginated).

Itineraires a Jerusalem / Ed. Henri Michelant and Gaston Raynaud (Publications de la Societe de l'Orient latin. Serie geographique 3, Geneva, 1882).

Iura Pnitenorum / Ed. Jozef Matuszewski (Towarzystwo Naukowe w Toruniu: Fontes 53, Torun, 1963).

Jackson, Kenneth H. (ed.), A Celtic Miscellany (rev. ed., Harmondsworth, 1971).

Jacob, G. (ed.), Arabische Berichte von Gesandten an germanische Furstenhofe aus dem 9. und 10. Jahrhundert (Berlin and Leipzig, 1927).

James I, Llibre dels feyts (Cronica) / Ed. Josep Maria de Casacuberta (9 vols, in 2, Barcelona, 1926–62).

Jocelyn of Fumess, Vita sancti Patricii, Acta sanctorum Martii 2 (Antwerp, 1668), pp. 540–80.

John of Hexham, Historia, in Symeonis monachi opera omnia / Ed. Thomas Arnold (2 vols., RS, 1882–5), 2, pp. 284–332.

John of Salisbury, Letters, 1: The Early Letters (1153–61) / Ed. W.J. Millor, H.E. Butler and C.N.L. Brooke (London, etc., 1955).

idem, Policraticus / Ed. C.C.J. Webb (2 vols., Oxford, 1909).

Joinville, John de. Histoire de Saint Louis / Ed. Natalis de Wailly (Paris, 1874).

Kong Valdemars Jordebog / Ed. Svend Aakjaer (3 vols., Copenhagen, 1926–43).

Korlen, Gustav (ed.). Norddeutsch Stadtrechte 2: Das mittelniederdeutsche Stadtrecht von Lübeck nach seinen altesten Formen (Lund and Copenhagen, 1951).

Lacarra, Jose Maria (ed.), 'Documentos para el estudio de la reconquista у repoblacion del Valle del Ebro', Estudios de Edad Media de la Corona de Aragon 2 (1946), pp. 469–574 (docs. 1–93), 3 (1947–8), pp. 499–727 (docs. 94–286), 5 (1952), pp. 511–668 (docs. 287–400); repr. in 2 vols. Textes medievales 62–3 (Saragossa, 1982–3).

Lapidge, Michael (ed.), “The Welsh-Latin Poetry of Sulien's Family”, Studio Celtica 8–9 (1973–4), pp. 68–106.

Lawrence of Durham, Dialogi / Ed. James Raine (Surtees Society 70, 1880 for 1878).

Lechner, Georg (ed.). Die hansischen Pfundzollisten des Jahres 1368 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, n.s., 10, Lübeck, 1935).

Libellus de institutione morum / Ed. J. Balogh, Scriptores rerum Hungaricarum 2 (Budapest, 1938), pp. 611–27.

Liber actorum, resignationum пес поп ordinationum civitatis Cracoviae / Ed. Franciszek Piekosinski (Monumenta Medii Aevi historica res gestas Poloniae illustrantia 4/1, Cracow, 1878).

Liber cartarum Sancte Crucis / Ed. Cosmo limes (Bannatyne Club, Edinburgh, 1840).

Le liber censuum de l'eglise romaine / Ed. Paul Fabre et al. (3 vols., Paris, 1889–1910).

Liber feudorum major / Ed. Francisco Miquel Rosell (2 vols., Barcelona, 1945–7).

Liber fundationis claustri sanctae Mariae virginis in Heinrichow / Ed. Roman Grodecki, Ksiega Henrykowska (Poznan and Wroclaw, 1949).

Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis / Ed. H. Markgraf and J.W. Schulte (Codex diplomaticus Silesiae 14, Breslau, 1889).

Liber vitae ecclesiae Dunelmensis / Ed. A. Hamilton Thompson (facsimile ed.. Surtees Society 136, 1923).

Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum (2nd ser., 3 vols., Poznan and Warsaw, 1890–1935).

Littere Wallie / Ed. John Goronwy Edwards (Cardiff, 1940).

Liv-, esth- und curldndisches UB / Ed. F.G. von Bunge et al. (1st ser., 12 vols. Reval and Riga, 1853–1910).

Livlandische Reimchronik / Ed. Leo Meyer (Paderbom, 1876).

Lopez, Robert S.r and Irving W Raymond (eds.). Medieval Trade in the Mediterranean World (New York, 1955).

Luke of Tuy, Chronicon mundi / Ed. Andreas Schottus, Hispaniae illustratae (4 vols., Frankfurt/Main, 1603–8) 4, pp. 1–116.

Mac Con Midhe, Giolla Brighde, Poems / Ed. and tr. N.J.A Williams (Irish Texts Society 51, Dublin, 1980).

MacNiocaill, Gearoid, Na Buirgeisi (2 vols., Dublin, 1964).

idem, 'Cartae Duneneses XI–XII Cead', Seanchus Ara Mhaca 5/2 (1970), pp. 418–28.

Das Magdebwg-breslauer systematische Schoffenrecht / Ed. Paul Laband (Berlin, 1863).

Malaterra, Geoffrey, De rebus gestis Rogerii Calabriae et Siciliae comitis et Roberti Guiscardi ducisfratris eius / Ed. Ernesto Pontieri (Rerum italicarum scriptores, n.s., 5/1, Bologna, 1928).

Mecklenburgisches UB (25 vols, in 26, Schwerin and Leipzig, 1863–1977).

Menendez Pidal, Ramon (ed.). Documentas lingiiisticos de Espana 1 (Madrid, 1919, repr. 1966).

Miracula sancti Annonis / Ed. Mauritius Mttler (Siegburg, 1966–8).

Monumenta Poloniae Vaticana 3: Analecta Vaticana / Ed. Jan Ptasnik (Cracow, 1914).

Notker, Gesta Karoli / Ed. Reinhold Rau, Quellen zur karolingischen Reichsgeschichte 3 (AQ7, Darmstadt, 1960), pp. 321–427.

Odo of Deuil, De profectione Ludovici VII in Orientem / Ed. and tr. Virginia G. Berry (New York, 1948).

Das Qfner Stadtrecht / Ed. Karl Mollay (Weimar, 1959).

Olesch, Reinhold (ed.), Fontes linguae dravaeno-polabicae minores et Chronica Venedica J.P. Schultzii (Cologne and Graz, 1967).

Orderic Vitalis, Historia ecclesiastica / Ed. and tr. Marjorie Chibnall (6 vols., Oxford, 1968–80).

Osnabnicker UB 2 / Ed. F. Philippi (Osnabriick, 1896).

Otto of Freising, Gesta Friderici I imperatoris / Ed. Georg Waitz and Bemhard von Simson (SRG, Hanover and Leipzig, 1912).

Oxford Book of Welsh Verse / Ed. T. Parry (Oxford, 1962).

Paris, Matthew, Chronica majora / Ed. Henry R Luard (7 vols., RS, 1872–84).

idem, Historia Anglorum / Ed. Frederic Madden (3 vols., RS, 1866–9).

Patent Rolls of the Reign of Henry III (1216–32) (2 vols., London, 1901–3).

Peire Vidal, Poesie / Ed. D'Arco Silvio Avalle (2 vols., Milan and Naples, 1960).

Peter of Dusburg, Chronica terre Prussie / Ed. Klaus Scholz and Dieter Wojtecki (AQ 25, Darmstadt, 1984).

Peter of Zittau, Chronicon Aulae Regiae / Ed. J. Emier, Fontes rerum Bohemicarum 4 (Prague, 1884), pp. 1–337.

Philip of Novara (Philippe de Navarre), Les quatredges de l'homme / Ed. Marcel de Freville (Paris, 1888).

Pipe Roll 31 Henry I / Ed. J. Hunter (Record Commission, London, 1833).

Placitorum abbreviatio (Record Commission, London, 1811).

Pommerellisches UB / Ed. Max Perlbach (Danzig, 1881–2).

Pommersches UB 1: 786–1253 / Ed. Klaus Conrad (2nd ed., Cologne and Vienna, 1970).

Pommersches UB 2, 5, 6 (Stettin, 1881–5, 1905, 1907, repr. Coloqne and Graz, 1970).

Pontificia Hibemica: Medieval Papal Chancery Documents Concerning Ireland 640–1261 / Ed. Maurice P. Sheehy (2 vols., Dublin,. 1962–5).

Preussisches UB (6 vols, to date, Konigsberg and Marburg, 1882-).

Primera crdnica general de Espafia / Ed. Ramon Menendez Pidal (2 vols., Madrid, 1955).

Privilegias reales у viejos documentos de Toledo / Ed. Juan Francisco Rivera Recio et al. (limited ed., Madrid, 1963).

Ptolemy of Lucca (and Thomas Aquinas), De regimine principum / Ed. Pierre Mandonnet, in Thomas Aquinas, Opuscula omnia 1 (Paris, 1927), pp. 312–487.

Ouellenbuch zur Geschichte der Sudetenlandet 1 / Ed. Wilhelm Weizsacker (Munich, 1960).

Ratzeburg Tithe Register / Ed. Hans Wurm, in Hans-Georg Kaack and Hans Wurm, Slawen und Deutsche im Lande Lauenburg (Ratzeburg, 1983), pp. 137–205.

Raymond of Aguilers, Liber (Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem) / Ed. John H. Hill and Laurita L. Hill (Paris, 1969).

Recueil des historiens des cwisades. Lois 2 (Paris, 1843).

Recueil des historiens des Gaules et de la France / Ed. Martin Bouquet et al. (new ed., 24 vols., Paris, 1869–1904).

Red Book of Ormond / Ed. Newport B. White (Irish Manuscripts Commission, Dublin, 1932).

Red Book of the Exchequer / Ed. Hubert Hall (3 vols., RS, 1896).

Regesta diplomatica пес поп epistolaria Bohemiae et Moraviae / Ed. K.J. Erben, J. Emier et al. (7 vols, to date, Prague, 1854-).

Regesta Regum Anglo-Normannorum 1 / Ed. H.W.C. Davis (Oxford, 1913).

Regesten zur schlesischen Geschichte 3 (Codex diplomaticus Silesiae 7/3, Breslau, 1886).

Regino of Priim, Epistula ad Hathonem archiepiscopum missa / Ed. Friedrich Kurze.

Reginonis... chronicon (SRG, Hanover, 1890), pp. xix — xx.

Register of the Abbey of St Thomas Dublin / Ed. John T. Gilbert (RS, 1889).

Registrum vulgariter nuncupatum 'The Record of Caernarvon' / Edl Henry Ellis (Record Commission, London, 1838).

La regie du Temple / Ed. Henri de Curzon (Paris, 1886).

Repartimiento de Sevilla / Ed. Julio Gonzalez (2 vols., Madrid, 1951).

Reports of the Deputy Keeper of the Public Records of Ireland 1–55 (Dublin, 1869–1923).

Rerum Hungaricarum monumenta Arpadiana / Ed. S.L. Endlicher (St Gallen, 1849).

Richard of Hexham, Historia / Ed. Richard Howlett in Chronicles of the Reigns of Stephen, Henry II and Richard I (4 vols., RS, 1884–9) 3, pp. 137–78.

Richard of Poitou, Chronica (excerpts, with continuations) / Ed. Georg Waitz, MGH, SS 26 (Hanover, 1882), pp. 74–86.

Richer, Historiae / Ed. R. Latouche, Histoire de France (2 vols., Paris, 1930–37).

Robert of Clari, La conguete de Constantinople / Ed. Philippe Lauer (Paris, 1924).

Robert the Monk, Historia Iherosolimitana, RHC, Occ. 3, pp. 717–882.

'Rocznik lubiąski 1241–1281, oraz wiersz о pierwotnych zakonniach Lubiąza' [Versus lubenses] / Ed. August Bielowski, MPH3 (Lwow, 1878, repr. Warsaw, 1961), pp. 707–10.

Roger of Howden, Chronica / Ed. William Stubbs (4 vols, RS, 1868–71).

Roger of Wendover, Flores historiarum / Ed. H.G. Hewlett (3 vols., RS, 1886–9).

Rotuli chartarum in turn Londinensi asservati (1199–1216) / Ed. T.D. Hardy (London, 1837).

Rotuli litterarum clausamm in turri Londinensi asservati (1204–27) / Ed. T.D. Hardy (2 vols., London, 1833–44).

Sachsenspiegel (with the glosses of Johannes von Buch) / Ed. Jacob Friedrich Ludovici (rev. ed., Halle, 1750).

Sachsenspiegel: Landrecht and Lehnrecht / Ed. Karl August Eckhardt (Germanenrechte, n.s., 2 vols., Gottingen, 1955–6).

Saez, Emilio, 'Fueros de Puebla de Alcocer у Yebenes', Anuario de historia del derecho espanol 18 (1947), pp. 432–41.

Saxo Grammaticus, Gesta Danorum / Ed. J. Olrik and H. Raeder (2 vols., Copenhagen, 1931–57).

idem, Danorum regum heroumgue historia, Books X–XVI / Tr. Eric Christiansen (3 vols., British Archaeological Reports, International Series 84, 118/1–2, Oxford, 1980–81).

Schlesisches UB / Ed. Heinrich Appelt and Winfried Irgang (4 vols, to date, Graz, Cologne and Vienna, 1963-).

Siebert, Richard (ed.), 'Elf Ungedrackte Urkunden aus einem im Herzoglichen Haus- und Staatsarchiv zu Zerbst befindlichen Nienburger Copiale', Mitteilungen des Vereins fur Anhaltische Geschichte und Alteriumskunde 9 (1904), pp. 183–94.

Las Siete Partidas / Ed. Real Academia de la Historia (3 vols., Madrid, 1807).

Simon of Saint Quentin, Historia Tartarorum / Ed. Jean Richard (Paris, 1965).

Skanske lov — Text III, in Danmarks garnie landskabslove 1 / Ed. J. Brendum-Nielsen (Copenhagen, 1920–33), pp. 265–466.

Song of Dermot and the Earl / Ed. and tr. Goddard H. Orpen (Oxford, 1892).

Statutes and Ordinances and Acts of the Parliament of Ireland: King John to Henry V / Ed. Henry F. Berry (Dublin, 1907).

Statutes of the Realm (11 vols., Record Commission, 1810–28).

Stephen de Salaniaco, De guattuor in guibus Deus Praedicatorum Ordinem insignivit, ed. T. Kaeppeli (Monumenta ordinis fratrum praedicatorum historica 22, Rome, 1949).

Stephen of Lexington, Registrum epistolarum / Ed. P. Bruno Griesser, Analecta sacri ordinis Cisterciensis 2 (1946), pp. 1–118.

idem, Letters from Ireland 1228–1229 / Tr. Barry O'Dwyer (Kalamazoo, Men., 1982).

Stubbs, William (ed.), Select Charters (9th ed. Oxford, 1913).

Suger, Vita Ludovici Grossi regis / Ed. H. Waguet (Paris, 1929).

Sunesen, Anders, Antique leges Scanie, in Danmarks gamle landskabslove 1 / Ed. J. Brendum-Nielsen (Copenhagen, 1920–33), pp. 467–667.

idem, Hexaemeron / Ed. Sten Ebbesen and L.B. Mortensen (2 vols., Copenhagen, 1985–8).

Symeon of Durham, Historia regum, in Symeonis monachi opera omnia / Ed. Thomas Arnold (2 vols., RS, 1882–5), 2, pp. 3–283.

idem (attrib.). De miraculis et translationibus sancti Cuthberti, ibid. 1, pp. 229–61; 2, pp. 333–62.

Symeon of Durham's continuator, Historia Dunelmensis ecciesiae, ibid. 1, pp. 135–60.

Tafel, G.L.F., and G.M. Thomas (eds.), Urkunden zur alteren Handelsund Staatsgeschichte der Republik Venedig (3 vols., Fontes rerum Austriacarum II, 12–14, Vienna, 1856–7).

Thietmar of Merseburg, Chronicon / Ed. Werner Trillmich (АО 9, Darmstadt, 1957).

Thomas of Monmouth, The Life and Miracles of St William of Norwich / Ed. and tr. Augustus Jessopp and Montague Rhodes James (Cambridge, 1896).

Turgot, Vita sancti Margaretae reginae / Ed. James Raine in Symeonis Dunelmensis opera et collectanea 1 / Ed. J. Hodgson Hinde (Surtees Society 51, 1868), pp. 234–54.

UB des ehemaligen Cistercienserstiftes Goldenkron in Bbhmen / Ed. M. Pangerl (Fontes rerum Austriacarum II, 37, Vienna, 1872).

UB Erzstifts Magdeburg 1 / Ed. Friedrich Israel and Walter Mollenberg (Magdeburg, 1937).

UB des Hochstifts Hildesheim und seiner Bischofe 2 / Ed. H. Hoogeweg (Hanover and Leipzig, 1901).

UB zur Geschichte der Deutschen in Siebenbiirgen 1 / Ed. Franz Zimmermann and Carl Werner (Hermannstadt, 1892).

UB zur Geschichte der Herzoge von Braunschweig und Lilneburg und ihrer Lande 1 / Ed. H. Sudendorf (Hanover, 1859).

UB zur Geschichte des schlossgesessenen Geschlechtes der Grafen und Herren von Wedel / Ed. Heinrich Friedrich Paul von Wedel (4 vols, in 2, Leipzig, 1885–91).

Die Urkunden Heinrichs des Lowen, Herzogs von Sachsen und Bayem / Ed. Karl Jordan, MGH, Laienfiirsten- und Dynastenurkunden der Kaiserzeit (Leipzig and Weimar, 1941–9).

Usamah Ibn-Munqidh, An Arab-Syrian Gentleman and Warrior... Memoirs of Usamah Ibn-Munqidh, tr. Philip K. Hitti (New York, 1929).

Victor, Claudius Marius, Alethia / Ed. Carl Schenkl, Poetae Christiani minores 1 Corpus scriptorum ecciesiasticorum latinorum 16/1, Vienna, etc., 1888), pp. 359–436.

Villard de Honcourt, Sketchbook / Ed. Hans R. Hahnloser, Villard de Honnecourt: Kritische Gesamtausgabe des BauMttenbuches ms. fr. 19093 der Pariser Nationalbibliothek (2nd ed., Graz, 1972) / Ed. Theodore Bowie, The Sketchbook of Villard de Honnecourt (Bloomington, 1959).

Villehardouin, Geoffrey de, La conquete de Constantinople / Ed. Ed-mond Faral (2nd ed., 2 vols., Paris, 1961).

Visitationes bonorum archiepiscopatus пес поп capituli Gnesnensis saeculi XVI / Ed. Boleslaw Ulanowski (Cracow, 1920).

Vita Constantini / Tr. Marvin Kantor and Richard S. White, The Vita of Constantine and the Vita of Methodius (Michigan Slavic Materials 13, Ann Arbor, 1976).

Walter Map, De nugis curialium / Ed. and tr. M.R. James, rev. C.N.L. Brooke and RAB. Mynors (Oxford, 1983).

Walter of Coventry, Memoriale / Ed. William Stubbs (2 vols., RS, 1872–3).

Walter of Guisborough, Chronide / Ed. Harry Rothwell (Camden 3rd ser., 89, 1957).

Walter of Henley, Husbandry / Ed. Dorothea Oschinsky, Walter of Henley and other Treatises on Estate Management and Accounting (Oxford, 1971), pp. 307–43.

Walther von der Vogelweide, Die Lieder / Ed. Friedrich Maurer (Munich, 1972).

Weinrich, Lorenz (ed.), Quellen zur deutschen Verfassungs-, Wirtschaftsund Sozialgeschichte bis 1250 (АО 32, Darmstadt, 1977).

Widukind of Corvey, Res gestae Saxonicae / Ed. Albeit Bauer and Reinhold Rau, Quellen zur Geschichte der sachsischen Kaiserzeit (AQ 8, rev. ed., Darmstadt, 1977), pp. 1–183.

William of Apulia, La geste de Robert Guiscard / Ed. Marguerite Mathieu (Palermo, 1961).

William of Malmesbury, Gesta regum / Ed. William Stubbs (2 vols., RS, 1887–9).

William of Newburgh, Historia renim Anglicarum / Ed. Richard Howlett in Chronicles of the Reigns of Stephen, Henry II and Richard I (4 vols., RS, 1884–9) 1–2.

William of Poitiers, Gesta Cuillelmi ducis Normannorum / Ed. Raymonde Foreville (Paris, 1952).

William of Rubruck, Itinerarium / Ed. Anastasius van den Wyngaert, Sinica Franciscana 1: Itinera et relationes fratnim minorum saec. XIII et XIV (Quaracchi, 1929), pp. 164–332.

William of Tyre, Chronide / Ed. R.B.C. Huygens (2 vols., Corpus Christianorum, Continuatio mediaevalis 63–63A, Turrihout, 1986).

William the Breton, Gesta Philippi Augusti / Ed. H.-F. Delaborde, Oeuvres de Rigord et de Guillaume le Breton (2 vols., Paris, 1882–5) 1, pp. 168–333.

idem, Philippidos / Ed. H.-F. Delaborde, ibid. 2.