Васiль Быкаў

Круты бераг ракi

Звычайна ён прыходзiў сюды на заходзе сонца, калi мiналася спёка i ля ракi на яе крутых, зарослых хмызняком берагах пачынала цягнуць прахалодай. Надвячоркам амаль сцiхаў вецер, знiкала дакучлiвая рабiзна на вадзе, наставаў час начное рыбалкi. Прыезджыя з горада рыбакi таропка растыкалi па камянiстых водмелях кароценькiя вудзiльнi донак i тут жа, кiнуўшы на траву якую адзежыну, рыхтавалiся скаратаць на ёй нядоўгую лiпнёвую ноч.

Пятровiч выходзiў з травянiстага ляснога раўка ад недалёкай прырэчнай вёскi i адзiнока садзiўся на краi камянiстага, амаль навiслага над вадой абрыву. Яго тут многiя ведалi i зводдаль жартоўна гукалi, задаючы пустыя, неабавязковыя для адказу пытаннi. Заняты сабой, ён болей маўчаў, не дужа ахвотна iшоў да людзей, вiдавочна, шануючы адзiноту на сваiм улюбёным, нязручным для рыбалкi, заваленым камянямi абрыве. З гэтага абрыву адкрываўся, аднак, шырокi пагляд на ўвесь, ужо ахiнуты вечаровым прыцемкам, бераг, плаўную паваротку ракi з парожыстым перакатам пасярэдзiне i высокай аркай чыгуначнага моста воддаль, на пакаты схiл таго берага, якi нанач густа цямнеўся хвойнiкам.

Яшчэ праз нядоўгi час з-за бетонных апор моста на прыцiхлы рачны прастор iмклiва вылятала "казанка". Расцягваючы ва ўсю шырыню ракi даўжэзны шлейф кармавой хвалi, яна спрытна мiнала перакат i, памалу збаўляючы газ, кiравала да берага. Яшчэ здалёку было вiдаць, што ў лодцы сядзела двое - Юра Бартош, хлопец з суседняй вёскi, якi працаваў у горадзе i наязджаў у тутэйшыя мясцiны палавiць рыбу, i яго гарадскi прыяцель Каламiец, з якiм яны ўдвух купiлi гэтую срабрыстую "казанку" з новым дваццацiпяцiсiльным маторам.