Якуб Колас

Балотны агонь

Гэтая бярозка толькi нядаўна асталявалася тут. Кароткае жыццё выдарылася ёй, i незайздросная доля гадавала яе. Закрытая, зацiснутая з усiх бакоў старымi дзеравякамi, не бачыла яна сонца, рэдка калi патыхаў на яе свежы ветрык. А як яна не бачыла iншага свету i жыцця, дык i не наракала нiколi на сваё сiрочае iснаванне. Яна няясна пачувала волю, прастор, сонца i, стоячы тут, сярод гэтых дрэў, як чужанiца, нi з кiм не гаварыла пра свае думкi i лятункi.

Адна толькi ўцеха падтрымлiвала яе. Уночы, калi зацiхалi вакол птушкi i пераставалi гусцi i звiнець мошкi i толькi адны зоркi свяцiлiся ў небе ды часамi месяц сумным вокам азiраў зямлю, - гарэў дзесьцi агонь, бледны, неразгаданы i прыемны. I блiшчаў той агонь з-пад нiзу, з нейкiх невядомых абшараў зямлi.

Балота, на якiм прыгожа раскiнуўся астравок, дзе расла разам з другiмi дрэвамi i гэтая маладая бярэзiнка, здавалася, не мела канца-краю. Найстарэйшы мiж усiх тут дуб, стоячы на самым высокiм месцы вострава, не бачыў канца балота. Спрадвеку гадавалiся на астраўку розныя дрэвы. Па краях цягнулiся маладыя i старыя алешыны, пусцiўшы глыбока карэннi. Далей цягнуўся цёмна-зялёны пояс елак. Яшчэ крыху вышэй бялелi стройныя камлi прыгожых бярэзiн, сярод якiх пракiдалiся лiпа, граб, ясень, вяз. На самай сярэдзiне астраўка стаялi магутныя дубы.